کلرزن
کلرزنی چیست؟
دستگاه کلرزن ، سیستم ضد عفونی آب توسط تزریق کلر میباشد. برای آشنایی با این دستگاه ابتدا فرآیند کلرزنی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
كلرزنی(Chlorination) به صورت معمول آخرين مرحله بهسازي آب میباشد. اين فرايند، مهم ترين پيشرفتي است كه در عمل تصفيه آب به دست آمده است .با توجه به باکتری های موجود در آب و جلوگیری از رشد آنها و با توجه به مضرات و بیماری های فراوان آنها نیاز به نصب دستگاه کلرزن یکی از اصلی ترین کارها در جلوگیری از رشد باکتری ها و حذف آن ها می باشد.اگرچه درمراحل مختلف تصفيه آب براي سبك كردن، حذف موادسمي، منعقدسازي از مواد شيميايي به عنوان ه ساز و كمك منعقدكننده استفاده مي‌شود. متداول ترين ماده شيميايي كه در تصفيه آب كاربرد دارد كلر و تركيبات آن مي‌باشد. كلرزني مكمل پالايش است زيرا علاوه بر از بين بردن عوامل ميكروبي بيماري‌زا از آلودگي ثانويه ميكروبي نيز جلوگيري مي‌كند. اما كلر در مقدار متداول آن بر هاگ ميكروب‌ها، تخم و كيست انگل‌ها و بعضي ويروس‌ها تاثيري ندارد. كلر علاوه براثر گنايي كه دارد به علت داشتن ويژگي اكسيدكنندگي آن عناصري نظير آهن، منگنز، هيدروژن سولفيد و سيانور را اكسيده مي‌كند. بعضي از عوامل مولد بو و طعم نامطبوع را از بين مي‌برد.
چگونگی اثر گنايی كلر
كلر اضافه شده به آب، منجر به تشكيل اسيد كلريدريك و اسيد هيپوكلرو مي‌شود. اسيد هيپوكلرو موثرترين تركيب كلردار براي گنايي آب بوده. هرچه قدر PH آب پايين باشد اثر گنايي آن بيشتر مي‌شود، زيرا در PH نزديك 7 اسيدهيپوكلرو بيشتر توليد مي‌گردد و در PH حدود 5/8 اثر گنايي كلر، ضعيف خواهند شد. خوشبختانه بيشتر آب‌ها داراي PH = 5/7-6 هستند.
مبانی كلرزنی
براي حصول اطمينان از درستی كلرزنی قواعد زير بايستي رعايت شود:
1 ـ آب مورد گنايي بایستی صاف و بدون كدورت باشد.
2 ـ كلر مورد نياز آب بایستی مشخص گردد، نقطه شكست كلر و كلر باقي مانده آزاد حائز اهميت میباشد.
3 ـ در هر حال زمان تماس حدود يك ساعت براي ازبين بردن زيستوارك‌هاي حساس در مقابل كلر منظور شود.
4 ـ حداقل كلر باقيمانده پس از يك ساعت 5/0 ميلي گرم در ليتر پيشنهاد مي‌شود. اين مقدار در همه گيري‌هاي بيماري‌هاي روده تا 1 ميلي گرم در ليتر نيز توصيه شده است.
5 ـ مقدار كلر مورد نياز هر نوع آب برابر خواهد بود با مقدار كلري كه به آب اضافه مي‌شود تا پس از يك ساعت مقدار 5/0 ميلي گرم در ليتر كلر باقي مانده داشته باشد.
روش كلرزنی
با توجه به حجم آب مورد گنايي و وسعت پروژه، روش كلرزني تعيين میشود. كلر ممكن است به يكي از اشكال زير در دسترس باشد:
الف) گازكلر Cl2
ب) كلرامين NH2 Cl و NHCl2
ج) پركلرين High Test Hypochlorit H.T.H
د) دي اكسيد كلر Clo2
كلر اولين ماده انتخابي در گنايي آب است زيرا ارزان، موثر و كاربرد آن بسيار ساده است. براي جلوگيري از آثار سمي آن توسط دستگاه كلرزني به آب اضافه مي‌شود. تركيب آمونياكي كلر نيز براي گنايي آب به كار مي‌رود ليكن اثر آن كندتر از اثر كلر است اين امر باعث محدوديت استفاده از آن شده است.
پركلرين ياH.T.H يا هيپوكلريت پر قدرت، يكي از تركيبات كلسيم است كه 70ـ60 درصد كلر دارد. محلول ساخته شده ازH.T.H و تركيبات ديگر كلردار براي گنايي آب بكار مي‌رود.
پركلرين CaOCL2 به صورت پودر يا كريستال ريز در بسته هايي با وزن مشخص تهيه و توزيع مي‌گردد.
گرد سفيد كلر CaOCL2 كه كلر قابل استفاده آن 39ـ5/33% است.
محلول هيپوكلريت سديمNaocl كه داراي 5ـ3 و 16ـ10 درصد وزني كلر قابل استفاده است.
به هر حال علي رغم تركيبات جانبي كلر با مواد آلي آب و خطرات احتمالي آن براي سلامت هنوز كلر به عنوان يك ماده شيميايي گنا براي بهسازي آب آشاميدني مورد استفاده است.
انواع کلرزن و سیستم کلرزنی
موارد استفاده از دستگاه کلرزن
ضد عفونی کردن و گند زدایی نمودن آب استخر – تزریق کلر بصورت مایع و مواد شیمیایی در قسمت خروجی فاضلاب – تزریق نمودن اسید برای جلوگیری از گرفتن مبدل های حرارتی – کلرزنی نمودن سردخانه ها – حوضچه های پرورش آبزیان حذف هر گونه میکروارگانیسم ها و جلو گیری از بوجود آمدن جلبک و قارچ در محل هایی که آب بصورت راکد میباشد .
کلرزنی بصورت مایع
دستگاه کلرزن مایع از از طریق پمپ تزریق یا دوزینگ پمپ به آب کلر تزریق میشود .هیپوکلرید سدیم و کلسیم به حالت مایع بوده و برای تزریق این مواد به آب از هیپوکلریناتور استفاده میشود .
تجهیزات ساخت دستگاه کلرزن مایع
کلرزنی بصورت گازی
کلرزنی بصورت گازی در بدو شروع کلر در دمای بالا و فشار پایین به مایع و پس از آن بوسیله تبخیر کننده تبدیل به گاز میشود و در نهایت درون کپسول های مخصوصی که طراحی شده اند نگهداری میشود و بوسله پمپ جهت ضد عفونی و گند زدایی به درون آب تزریق میشود.
تجهیزات ساخت دستگاه کلرزن گازی
درباره این سایت